قیمت سازی و دلال بازی موضوع های متداول بازارهای ایران است. در واقع عده ای برای آن که درآمدهایی از این راه به دست بیاورند، به طور دائمی قیمت ها را باد می کنند و از این راه به درآمد های خود می افزایند. مردم فکر می کنند از این راه قدرت خرید و ارزش پول خود را حفظ می کنند و یا بر توان خرید پول های خود اضافه می کنند. اما این راهی است که به طور دائمی قدر و ارز پول خود را می کاهند. با این حال و پس از آن که روند افزایش قیمت در بازارهای ارز، طلا و خودرو متوقف شد، در بازار مسکن هم روند جهش قیمت متوقف شد. بازارهای موازی بخصوص بازار ارز مهمترین محرک برای جهت‌دهی به قیمت مسکن محسوب می‌شود. این در حالی است که قیمت دلار در هفته‌های گذشته به سمت کاهش متمایل شده و سایر بازار‌ها همچون طلا و خودرو در رکود به سر می‌برند. یکی دیگر از نشانه‌های رکود به کاهش تا ۴۰ درصدی قیمت اوراق تسهیلات مسکن در مقایسه با سال گذشته مربوط می‌شود. هم‌اکنون قیمت هر برگ تسهیلات در محدوده ۸۲ تا ۸۵ هزار تومان است.
ریزش قیمت ها بعد از بازارهای ارز، طلا، بورس و خودرو اکنون به بازار مسکن رسیده و فعالان این بازار می‌گویند مقاومت قیمتی در بازار مسکن به سمت کاهش قیمت شکسته شده است و تمایل فروشندگان برای عرضه واحد با قیمتی کمتر از قیمت‌های ابتدایی امسال بیشتر شده است. از اوایل ماه جاری، بازار مسکن تحت تاثیر مولفه‌های اقتصادی دچار رکود و کاهش قیمت شده به طوری که نرخ‌های پیشنهادی در تهران بعضا تا ۲۵ درصد کاهش یافته است.
رونق یا رکود
در هفته‌های اخیر بعضی بنگاه‌ها پیش بینی می کردند که بعد از تعطیلات ۱۴ و ۱۵ خردادماه بازار ملک رونق می گیرد، اما در حال حاضر هیچ نشانه‌ای از رونق دیده نمی‌شود. مشاوران املاک در مناطق مختلف تهران می‌گویند نه تنها قیمت‌ها تغییری نکرده بلکه بازار با انتظارات کاهشی مواجه شده است. این در حالی است که قیمت ها در حوزه مسکن هم چنان بالاست و روند صعودی طی کرده است. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در بررسی های خود به این نتیجه رسیده است که طی سال های ۱۳۷۶ تا ۱۴۰۱ قیمت مسکن ۹۵۰ درصد افزایش پیدا کرده است. گمان می رود که برای سال جاری و نسبت به سال گذشته قیمت مسکن چند برابر شده باشد. بر این پایه اگر در روزهای جاری قیمت مسکن متوقف شود یا اندکی کاهش پیدا کند، آیا برای خریداران طبفه متوسط و ضعیف تفاوت زیادی می کند؟
البته رییس‌جمهور بر لزوم نظارت بر عملکرد سکوهای ارتباطی به منظور جلوگیری از سوداگری و قیمت‌سازی در بازار مسکن و اجاره بها تاکید کرده است.همکاران سید ابراهیم رئیسی در کنار اقداماتی مثل افزایش تولید مسکن و دو برابر کردن مبلغ وام اجاره، قصد دارد جلوی قیمت‌سازی توسط برخی بنگاه‌ها و سامانه‌های اینترنتی آگهی مسکن را بگیرد. دولت و همکارانش گمان می کنند که برخی مشاوران املاک، به گرانی مسکن دامن می‌زنند و سایت‌ها و پلتفرم‌های فعال نیز به این دلالان کمک می کنند. به همین دلیل یکی از چالش‌های این حوزه، قیمت‌گذاری‌های بدون قاعده است. به طوری که در مواردی قیمت یک آپارتمان به مراتب بیش از نرخ متعارف منطقه در سامانه‌های فروش مسکن عرضه می‌شود. نکته مهم آن است که در سال‌های گذشته نشست‌هایی بین فعالان سایت‌های اینترنتی فروش مسکن، مشاوران املاک و دستگاه‌های نظارتی برگزار شد اما نتایج قابل توجهی نداشت و تنها به طور دستوری در مواردی به عدم درج قیمت در آگهی‌های فروش مسکن بسنده شد که ثمره چندانی هم نداشت.
با این همه آن چه اکنون مشاهده می شود، احتیاط خریداران برای خرید مسکن است این احتیاط نه فقط به خاطر ضعف بنیه مالی رخ می دهد بلکه عمده خریداران تصور می کنند ممکن آست در روزهای آینده کاهش بیشتری در بازار مسکن مشاهده شود.
